Fobi Terapi

En sık görülen özgül fobi türüdür. En çok korkulan hayvanların başında kedi, köpek, kuş, böcek gibi hayvanlar gelir. Korkulan hayvan türleri kültürler arası farklılık gösterir. Örneğin İngiltere’de örümcekten korkma çok yaygın iken, kültürümüzde örümcek fobisi yaygın değildir. Hayvan fobisi olan insanların bir kısmı o hayvanla kötü bir deneyimden sonra (örn. köpek ısırması) fobilerinin başladığını ifade ederler. Bir kısmında ise böyle bir başlatıcı bulunamaz. Fobik hasta tipik olarak kendine rahat bir gündelik yaşam sağlamaya uygun bir kaçınma davranışı geliştirmiş olur. Oturmaya gidilecek-gidilmeyecek arkadaşlar bellidir (köpek-kedi var veya yok). Televizyonda korkulan hayvanla ilgili belgeseller seyredilemeyebilir. Nerelerde dolaşılacağı belli kurallara bağlıdır. Bazı durumlarda hayvanın fotoğrafı, ya da onu andıran şekillerden (yılan fobisinde kıvrık çizgilerden korkma gibi) bile korkulabilir. Aşağıda hayvan fobisinin ne kadar ciddi sonuçları olabileceğini gösteren bir olgu örneği...

İkinci en yaygın özgül fobi türüdür. Kişi yüksek binalara çıkamaz, yüksekten bakamaz, hatta odanın içinde pencereye yakın oturamaz. Yükseklik korkusu olan kişiler asansöre binmekten korkarlar, ancak içinde boğulmak veya hapis kalmaktan değil, yukarı çıktığı için. Birçok insan için keyifle oturulacak balkonlar bu hastalar için eziyettir. Balkonda oturabilirlerse de odaya yakın tarafına oturmaya çalışırlar. Merdivenler, özellikle kenarlarında boşluk varsa çok korkutucudur. Yükseklik korkusu olanların birçoğunda uçak korkusu olsa da iki korkunun birbirinin aynı olduğu da söylenemez. Yükseklik korkusu olanların %20’si ise uçak korkusu tanımlamamışlardır.

Çoğu kez evde tek başına kalmaktan korkudur. Akşamları ve gece artar. Gündüz tek başına kalabilen birçok hasta gece kalamayabilir. Nedensiz bir huzursuzluk olabilir, ya da evde birisi, hırsız, bir yaratık vb. var gibi bir duygu tarif edilebilir.  Yalnızlık fobisinin ayrılık anksiyetesiyle ilişkisi olduğu öne sürülmektedir. Çocuklukta ayrılık anksiyetesi yaşayanların erişkinlikte agorafobi ve panik bozukluğu geliştirme olasılığı yüksek bulunmuştur. Türkiye’de yapılan toplum taramasında da ayrılık korkusunun agorafobi ile ilişkisi diğer tüm özgül fobilerden daha kuvvetli olarak bulunmuştur.

Depresyon belirtileri nedeniyle başvurmuş ve tedaviyle düzelmiş. Ancak geçmeyen şikayetlerinin olduğunu söylüyor. Tuvalete girdiğinde kapıyı açık bırakması gerektiğini, asansöre binmek yerine 10 katı merdivenle  çıkmayı tercih ettiğini söylüyor. Duş yapamadığını, üstünden sular aktığında boğuluyor gibi olduğunu söylüyor.  Dik yakalı kazak giyemediğini, kolye takamadığını söylüyor,”bunlar beni boğuyor” diyor. Ayrıca sisli havalarda büyük bir sıkıntı yaşadığını söylüyor. Muayeneye gelirken dar ve basık hastane koridorunda ve bekleme odasında büyük sıkıntı yaşamış, beklerken birkaç kez çıkıp tekrar gelmek zorunda kalmış. Muayene odasının kapısının kapanmasına razı olurken “pencere var, sıkışırsam burdan atlarım” diye kendini rahatlattığını söyledi. Evde birgün oturduğu odanın kapısı kilitlenmiş ve o kadar paniğe kapılmış ki, anahtar bulunabilecek bir yerde olduğu halde kapıyı camını kırarak açmış.

Bu hastaların tek korkusu birşey yutarken boğulmaktır. Yemek yerken, su içerken boğazlarına kaçacağı ve boğulacakları düşüncesindedirler. Yemeye/içmeye korktukları şeylerin karmaşık bir listesi olabilir. Bazı şeyleri hiç yemeyerek kısmen rahat edebilirler. Birçok zaman kuruyemiş gibi küçük taneli şeyler çok korkutucudur. Yemek ve içmekten kaçınmanın çok ciddi sonuçları olabilir: ileri derecede kilo kaybı gibi. Önleme ve tedavi   Özgül fobilerin tedavisi hem mümkündür, hem de başarı oranları yüksektir. Bu korkuların tedavisinde ilaçların rolü azdır. Hatta bazı durumlarda ilaçlar zararlı bile olabilir. Örneğin uçak korkusunu yenmek için uçuş öncesi sakinleştiriciler almak, o yolculuğu rahat geçirmesini sağlasa da bağımlılık ve ilaç yan etkileri gibi sorunlara yol açabilir. Fobiye ek olarak kişide depresyon da varsa antidepresan ilaç tedavileri yararlı olacaktır. Bunaltı bozukluklarında yaygın biçimde kullanılan davranışçı tedaviler özgül fobilerde ilk seçenektir. Alıştırma (e...

Kapalı ve basık yerde kalma korkusu (klaustrofobi): Kapalı ve basık yerlerde duyulan korkudur. Asansör, basık tavanlı odalar, koridorlar, kapıları kapalı ve kalabalık otobüs, yeraltı çarşıları, metro, alt geçitler ve kilitli odalar onlar için korku verici yerlerdir. Hastanın temel korkusu bu sayılan yerlerde sıkışıp kalmak, nefes alamamak ve boğulmaktır. Kan-yaralanma korkusu: Halk arasında “kan tutması” olarak bilinen kan-yaralanma fobisinde hasta kan görünce rahatsızlık duyma dışında, tıbbi işlemlerde bayılacak gibi olma, kalp hızında değişme, bulantı ve bayılma gibi tepkiler gösterebilir. Hayvan korkusu (zoofobi): İnsanların bir kısmında korkulan hayvanlara karşı kötü bir deneyim yaşadıktan sonra fobi başlarken, bir kısmında da böyle bir başlatıcı bulunmaz. Gök gürültüsü ve fırtına korkusu (astrofobi): Gök gürültüsü ve fırtına fobisi olan kişiler sürekli hava durumunu izler. Havanın fırtınalı,gök gürültülü ve yağışlı olma ihtimali olduğu günlerde büyük korku ve panik duygular...

Fobiler arasında sık görülen agorafobi eskiden yalnız meydanlardan, açık yerlerden korku olarak bilinirdi.  Şimdi ise agorafobi çok daha geniş bir anlam taşımaktadır. Yalnız başına kalmaktan, yalnız sokağa çıkmaktan, kalabalık yerlere girmekten, örneğin sinema, tiyatro, tünel, köprü, pasaj, asansör, otobüs, vapur, uçak gibi yerlerde duyulan korkular artık agorafobi sayılmaktadır. Panik bozukluğuna bağlı olmayan fobinin nadir olduğu anlaşılmaktadır. Çoğu agorafobinin temelinde panik nöbetleri bulunmaktadır. Yani hasta panik nöbetleri geçireceği korkusu yüzünden yalnız başına sokağa çıkamamakta, kalabalığa girememektedir. Bu nedenle DSM III-R‘ye göre agorafobi belli bir durumdan ağır kaçınma davranışı gösteren panik bozukluğudur. ICD-10’da ise asıl tanı agorafobidir ve bunda panik bozukluğu olabilir veya olmayabilir. Agorafobi bireyin herhangi bir yerde panik nöbeti geçirme ve ordan çıkamama, tıkanıp kalma, hiç bir seçeneği olmama korkusudur. Ağır agorafobikler yaşamın bir çok etk...

Fobiler için uygulanan tedavi, aşağıdaki yöntemlerin birini ya da birkaçını içerebilir; Bilişsel davranışçı terapi: Fobilerin tedavisi için, bilişsel davranışçı terapinin duyarsızlaştırma ya da maruz bırakma tekniklerinden yardım alınabilir. İlaç tedavisi: Fobileri olan kişiye, reçeteli antidepresanlar ya da sakinleştiriciler verilebilir. Rahatlatma teknikleri: Nefes teknikleri ya da meditasyon, fobinin semptomlarının giderilmesine yardımcı olabilir.

Fobilerin semptomları aşağıdaki şekillerde görülebilir; Fobinin kaynağı olan duruma karşı hissedilen aşırı ve mantıksız korku, Korkulan objeden kaçma ya da korkulan durumları engellemeye çalışmak, Panik atak, kalp çarpıntısı, nefes darlığı, terlemek, titremek, bayılmak gibi fiziksel semptomlar, Belirli durumlarda olma ya da objelerle karşılaşma korkusu gibi beklentisel kaygılar

Fobiler genellikle ergenlikte ya da yetişkinlikte ortaya çıkmasına rağmen, her yaştan insanı etkisi altına alabilir.   Çocuklukta görülen fobiler ilerleyen yaşlarda kaybolabilirken, yetişkinlikte ortaya çıkan fobiler ise genellikle birden başlar ve uzun süreli olur. Yetişkinlerde görülen fobilerin sadece %20’si tedavi olmadan kendiliğinden kaybolur. Kadınlarda, erkeklerden daha çok fobi görülür. Fobilerin nedenleri bilinmiyor olsa da, çoğu travmatik deneyimler sonucu oluşur. Fobiler aynı zamanda öğrenilen korkulardan da kaynaklanıyor olabilir. Köpek tarafından ısırılan ya da saldırılan bir kişi, köpek fobisi geliştirebilir. Benzer şekilde, bir kişinin köpek saldırısına tanıklık etmesi de, fobinin nedeni olabilir.

Fobi, terimsel olarak belirli durumlar ya da objelerden kaynaklanan semptomlar anlamına gelir. Karanlık korkusu, örümcek korkusu ya da ölüm korkusu gibi fobiler, kişinin yaşam alanını kısıtlamasına neden olabilir. Uplifers olarak fobilerin nedenleri, semptomları ve en yaygın görülen fobileri sizlerle paylaşmak istedik. Fobi Nedir? Fobiler, bir düşüncenin, objenin ya da durumun varlığından kaynaklanan uzun süreli ve mantıksız korkulardır. Korkulan duruma ya da objeye maruz kalmak, ani tepkilere, güçlü bir strese ya da objeden kaçılmasına neden olabilir. Fobinin yarattığı baskı ve fobiden kaçınmak için sarfedilen çaba, fobi sahibi kişinin yeteneklerini ve davranışlarını kısıtlayabilir. Belirli fobilere sahip yetişkin kişiler, fobinin neden olduğu korkunun mantıksız ya da aşırı olduğunun farkında olsalar da, üstesinden gelemeyebilir. Fobilerin, korkulan durum ya da objeye göre değişen türleri vardır. Hayvan fobileri: Köpek korkusu, yılan korkusu, fare ya da böcek korkusu gibi ...

Aslında bu fobiyi araştırırken öncelikle şaka olduğunu falan düşünmüştüm fakat sonradan gördüm ki sahiden bu fobiye sahip insanlar var. Bu insanlar, fıstık ezmesi yerken damağına yapışmasından korkuyorlar. Fakat belki de listedeki en kolay çözümü bunlara sunabiliriz: Satın almayın fıstık ezmesi, bu kadar basit aslında.

İlk olarak 1904 yılında belgelenen katisofobi, hareketsiz kalamama durumu olarak da bilinir.  Ama tam olarak 'bir yere oturma korkusu' olarak tanımlanabilir. Sivri bir şeyin üzerine yahut hemoroit gibi hastalıklar sonrasında görülebilir bu rahatsızlık. Bazı durumlarda ise okul zamanlarında ki cezalara dayanan bu fobi, tanımadığınız veya varlıklı insanların önünde oturunca ortaya çıkan farklı bir fobinin de işareti olabilir.

İnsanda aynaya baktığı zaman izlenme, sürekli incelenme, takip edilme hissi yaratan durum.  Bir çift gözün sürekli takibi altında yaşadığını hissetme hali. Sadece aynalar için değil, kişinin özellikle yüz ifadesini yansıtan cisimlere karşı tedirginlik yaratan korku. Örneğin kişinin; bilgisayar-televizyon ekranından, camlardan, güneş gözlüğündeki yansımadan bile tedirginlik hissetmesi, bunların hayatın normal akışını etkilemesi yüzünden davranış değişikliği göstermesi. Kuaföre gidememek, vitrine bakamamak, televizyonda yansıma görmemek için televizyonu sürekli açık bırakmak, odada ayna bulundurmamak gibi insanın hayatına kısıtlama getiren korku türü.

Yemek yapma korkusu adı verilen “Mageirocophobia” Yunanca’da yemek yapma becerisi olan anlamına gelen “Mageirokosdan” geliyor.  Bu fobiyi yaşayan insanlar genelde yemek yapan insanları görünce bir korkuya kapılıyor çünkü kendilerini bu konuda yetersiz görüyorlar. Zaten bu fobiyi yaşayan kişinin bu korkusunun altında da aslında bu yetersizlik hissi yatıyor. Bu bozukluk, eğer kişi yalnız yaşıyorsa aşırı zayıflamasına ve sağlıksız beslenmesine yol açabilir. Bir arkadaşınız size 'ben makarna bile yapamıyorum abi ya' dediği zaman artık dalga geçmezsiniz diye düşünüyorum.

Pediofobiye sahip olan kişiler, sadece korkunç olanlardan değil oyuncak bebek ayırt etmeden hepsinden korkuyorlar.  Ayrıca en çok korktukları şeyler arasında vitrin mankenleri ve robot oyuncaklar  da var. Parapsikolojinin yaratıcısı Sigmund Freud’a göre bu korkunun temelinde bebeğin canlanmasından korkmak da yatıyor olabilirmiş. Ahh Chucky ahh! Resmen bir neslin oyuncak bebeklerden korkmasına neden oldun. Az mı canlanırdı bir anda..

Kısaca, açık yerlerde bulunmak korkusu olarak tanımlanabilir. Bu kişiler, açık yerde bulunduğunda başına bir şey geleceğini düşünür,  evden dışarı çıkmaya korkarlar.  Agorafobi, kişilerin hayatını öyle kısıtlar ki, ciddi vakalarda hastaların evden dışarı adım atamadıkları bile görülür. Hastalar tipik olarak, kontrolü kaybetme, kalabalık içinde sıkışıp kalma, kalabalıkta bayılma, düşme ya da tehlike anında kaçamama korkuları yaşarlar. Bu nedenle agorafobi hastaları evden çıkmalarını gerektiren durumlarda kaldıklarında mekanlardan kolay kaçabilecekleri stratejileri belirlemeye kafa yorarlar. Örneğin, eğer sinemaya gitmişlerse kapıya en yakın olan koltuğu tercih ederler ve acil çıkış kapılarının nerede olduğunu hemen öğrenmek isterler.

Tripofobi, en düz tanımıyla "delik fobisi" olarak ifade edilebilir. Bu fobiye sahipseniz deliklerden, delikli yüzeylerden irrite olursunuz.  Tripofobi hastalığı oldukça rahatsız edici bir hastalıktır. Halk arasında delikli el hastalığı olarak da adlandırılabilmektedir. Latincesi de trypophobia olarak bilinir. Fobiye sahip olanlar/olmayanlar için rahatsız edici görüntüler içerebilir. Tripofobi gerçek mi? Geçer mi? Nasıl atlatılır? Evet arkadaşlar bu gerçek bir hastalık. Psikolojik olarak sizi rahatsız eden bir durumdur. Küçükken yaşanan travmatik bir olayın sonucunda oluşur. Tripofobi ya da halk tabiri ile delik korkusu bazen kalıcı bazen de geçicidir. En belirgin tedavisi ve nasıl geçer derseniz eğer bu görsellere bakmayın ya da baktıktan sonra kaşınıyor musunuz onu kontrol edin :/ Aynı zamanda bu konuda çok hassas iseniz bir psikoloğa gitmeniz de fayda sağlayabilir.

Fobi, bireylerin herhangi bir şeye duydukları korkudur. Korku hali dünyada oldukça yaygındır. Neredeyse her kişi bir şeye fobi duyar. Bu durum aslında bir kaygı bozukluğudur. Canlı ya da cansızlara, olaylara, mekan ya da ortamlara karşı duyulan çok sayıda fobi bulunmaktadır. Fobiler, çeşitli nedenlerden dolayı oluşur. Genellikle bazıları bireylerin yaşadığı olumsuz olaylardan dolayı oluşmaktadır. Bazı fobiler ise bireylerin normal olarak yaşaması gereken korku hissinin aşırı boyutta olması durumunda fobiye dönüşmesiyle oluşur. Fobisi olan bireyler belirli tehlikeleri gerçekte duyulması gerekenden daha fazla tehdit edici olarak algılamaktadır. Tehlikeli kabul edilen bu durumlardan önemli düzeyde kaçınmaktadırlar. Bu bireyler fobinin nesnesi olan koşullarla karşı karşıya kaldıklarında ise çok büyük bir sıkıntı yaşarlar. Kişiler kendisini tam bir panik hali ve dehşet hissi şeklinde gösterebilmektedir. Fobi sahibi olan kişiler bu durumu oldukça ciddi şekilde yaşarlar. Fobisi olan kiş...

Fobiler genellikle ergenlikte ya da yetişkinlikte ortaya çıkmasına rağmen, her yaştan insanı etkisi altına alabilir.  Çocuklukta görülen fobiler ilerleyen yaşlarda kaybolabilirken, yetişkinlikte ortaya çıkan fobiler ise genellikle birden başlar ve uzun süreli olur. Yetişkinlerde görülen fobilerin sadece %20’si tedavi olmadan kendiliğinden kaybolur. Kadınlarda, erkeklerden daha çok fobi görülür. Fobilerin nedenleri bilinmiyor olsa da, çoğu travmatik deneyimler sonucu oluşur. Fobiler aynı zamanda öğrenilen korkulardan da kaynaklanıyor olabilir. Köpek tarafından ısırılan ya da saldırılan bir kişi, köpek fobisi geliştirebilir. Benzer şekilde, bir kişinin köpek saldırısına tanıklık etmesi de, fobinin nedeni olabilir.

Fobilerin semptomları aşağıdaki şekillerde görülebilir; Fobinin kaynağı olan duruma karşı hissedilen aşırı ve mantıksız korku, Korkulan objeden kaçma ya da korkulan durumları engellemeye çalışmak, Panik atak, kalp çarpıntısı, nefes darlığı, terlemek, titremek, bayılmak gibi fiziksel semptomlar, Belirli durumlarda olma ya da objelerle karşılaşma korkusu gibi beklentisel kaygılar Fobilerin Tedavisi Fobiler için uygulanan tedavi, aşağıdaki yöntemlerin birini ya da birkaçını içerebilir; Bilişsel davranışçı terapi: Fobilerin tedavisi için, bilişsel davranışçı terapinin duyarsızlaştırma ya da maruz bırakma tekniklerinden yardım alınabilir. İlaç tedavisi: Fobileri olan kişiye, reçeteli antidepresanlar ya da sakinleştiriciler verilebilir. Rahatlatma teknikleri: Nefes teknikleri ya da meditasyon, fobinin semptomlarının giderilmesine yardımcı olabilir.

Özgül fobilerin tedavisi hem mümkündür, hem de başarı oranları yüksektir. Bu korkuların tedavisinde ilaçların rolü azdır. Hatta bazı durumlarda ilaçlar zararlı bile olabilir. Örneğin uçak korkusunu yenmek için uçuş öncesi sakinleştiriciler almak, o yolculuğu rahat geçirmesini sağlasa da bağımlılık ve ilaç yan etkileri gibi sorunlara yol açabilir. Fobiye ek olarak kişide depresyon da varsa antidepresan ilaç tedavileri yararlı olacaktır. Bunaltı bozukluklarında yaygın biçimde kullanılan davranışçı tedaviler özgül fobilerde ilk seçenektir. Alıştırma (exposure) adı verilen yöntem en yaygın kullanılan davranışçı tekniktir. Bireysel veya grup halinde uygulanabilir. Bu teknikte kişinin korktuğu durumun ayrıntılı bir analizi yapıldıktan sonra korkulan durumla gitgide artan derecede karşılaşması sağlanır. Başlangıçta sıkıntı ve korku verici olan bu işlem, hasta korkulan ortamda yeteri kadar süre kalabilirse alışmayla (ve korkunun azalmasıyla) sonuçlanır. Tedaviye istekli olan ve tedavi uyumu...

Bu hastaların tek korkusu birşey yutarken boğulmaktır. Yemek yerken, su içerken boğazlarına kaçacağı ve boğulacakları düşüncesindedirler. Yemeye/içmeye korktukları şeylerin karmaşık bir listesi olabilir. Bazı şeyleri hiç yemeyerek kısmen rahat edebilirler. Birçok zaman kuruyemiş gibi küçük taneli şeyler çok korkutucudur. Yemek ve içmekten kaçınmanın çok ciddi sonuçları olabilir: ileri derecede kilo kaybı gibi.

Dengelerini kaybetmekten, düşmekten korktuklarını söyleyen bazı hastalar daha ayrıntılı sorgulandığında etrafta tutunacak birşey yoksa düz bir alanda yürümekten aşırı korktukları farkedilir. Buna alan veya uzay fobisi denmektedir. Bu kişiler klostrofobiklerin tersine bir koridor geniş ve eşyasızsa daha fazla huzursuz olurlar, büyük oda ve salonlarda duvara yakın olacak biçimde yürürler.

Birçoğumuz için keyif verici olan araba kullanma veya arabaya binme, kişide fobi varsa dehşet verici bir deneyime dönüşür. Sürekli olarak kaza yapacağını, bir tarafa çarpacağını ve bşka bir arabanın çarpacağını düşünür. Bu nedenle arabası olduğu halde kullanamayan birçok kişi vardır.

Kapalı/basık yerlerden duyulan korkudur. Korkulan durumlara tipik örnekler arasında asansör, basık tavanlı odalar ve koridorlar, kapıları kapalı ve kalabalık otobüs, yeraltı çarşıları, metro, altgeçitler, oturulan oda kapısının kapalı veya kilitli olması vb. sayılabilir.   Hastaların temel korkuları anılan yerde sıkışıp kalmak, çıkamamak, nefes alamamak, boğulmak gibi korkulardır. Sinema ve tiyatroya gidemez, gitseler de dip koltuklarda oturamazlar. Boğazlı, dik yakalı giysilerden rahatsız olabilirler,  yakalarını ilikleyemezler. Kapalı giysiler onları “boğabilir”. Bu hastalarda sisli, kapalı havalarda huzursuz olma sıktır. Sisli, kapalı hava etrafı kapatan, korkutucu bir duvar gibi algılanır. Aynı zamanda hamam, duş, sauna gibi yerlerde de boğuluyor gibi olurlar. Bir klostrofobik hastamız etrafı sularla çevrili olduğu için İngiltere’ye gidemediğini söylemişti. Klostrofobi Örnek: 37 yaşında, kadın. Depresyon belirtileri nedeniyle başvurmuş ve tedaviyle düzelmiş. An...

Çoğu kez evde tek başına kalmaktan korkudur. Akşamları ve gece artar. Gündüz tek başına kalabilen birçok hasta gece kalamayabilir. Nedensiz bir huzursuzluk olabilir, ya da evde birisi, hırsız, bir yaratık vb. var gibi bir duygu tarif edilebilir.  Yalnızlık fobisinin ayrılık anksiyetesiyle ilişkisi olduğu öne sürülmektedir. Çocuklukta ayrılık anksiyetesi yaşayanların erişkinlikte agorafobi ve panik bozukluğu geliştirme olasılığı yüksek bulunmuştur. Türkiye’de yapılan toplum taramasında da ayrılık korkusunun agorafobi ile ilişkisi diğer tüm özgül fobilerden daha kuvvetli olarak bulunmuştur.

Bu kişiler uçağa bineceklerine çok daha uzun sürecek, daha eziyetli yolculuklar yapmaya razıdırlar. Uçağa binmek zorunda kaldıklarında uçağın düşeceğine dair şiddetli bir korkuları vardır. Uçağın her hareketini, her sarsıntıyı büyük bir korkuyla izlerler, duydukları sesleri patlayan bir motor, bir arıza işareti olarak yorumlarlar.

Bu kişiler sürekli hava durumunu izler ve havanın kapalı, fırtınalı, yağışlı olma ihtimali olduğu günlerde eve kapanır, gökgürültüsünü duymamak için kapı ve pencereleri sıkı sıkı kapatırlar. Gökgürültüsü duyunca masa, yatak altına saklanabilirler.

Halk arasında “kan tutması” olarak da bilinen bir durumdur. Kan görünce rahatsızlık hissetmek çoğu insanda görülen bir özelliktir.   Bunun dışında bedensel sakatlık, parçalanmış insan vücutları, kazalar vb.ni görme, kan verme, iğne yaptırma, kulak deldirme, diş çektirme ve diğer tıbbi işlemler gibi durumlarla karşılaşınca bayılacak gibi olma, kalp hızında değişme ve bulantı şeklinde tepkiler verilebilir. Bu esnada bayılmalar da bilinen durumlardır. İlk kez diş çekimleriyle ilgili film seyreden çocukların kalp hızlarının yavaşladığının gösterildiği belirtiliyor. Bazı fobikler hayat kurtarıcı müdahalelerden bile kaçınırlar: şeker hastaları iğnelerini yapmaz, kanser hastası ameliyat olmaz; bazı kadınlar doğurmaktan korktukları için gebe kalmazlar. Birçoğu hastanelere gitmez, hasta insanlara bakamazlar, tıbbi konularla ilgili TV programlarını seyredemez. Bu korku yüzünden doktorluk, hemşirelik gibi mesleklerden kaçınabilirler. Bazı hastalar “kan” lafını duyunca bile bayılabili...

İkinci en yaygın özgül fobi türüdür. Kişi yüksek binalara çıkamaz, yüksekten bakamaz, hatta odanın içinde pencereye yakın oturamaz.  Yükseklik korkusu olan kişiler asansöre binmekten korkarlar, ancak içinde boğulmak veya hapis kalmaktan değil, yukarı çıktığı için. Birçok insan için keyifle oturulacak balkonlar bu hastalar için eziyettir. Balkonda oturabilirlerse de odaya yakın tarafına oturmaya çalışırlar. Merdivenler, özellikle kenarlarında boşluk varsa çok korkutucudur. Yükseklik korkusu olanların birçoğunda uçak korkusu olsa da iki korkunun birbirinin aynı olduğu da söylenemez. Yükseklik korkusu olanların %20’si ise uçak korkusu tanımlamamışlardır.

En sık görülen özgül fobi türüdür. En çok korkulan hayvanların başında kedi, köpek, kuş, böcek gibi hayvanlar gelir. Korkulan hayvan türleri kültürler arası farklılık gösterir.  Örneğin İngiltere’de örümcekten korkma çok yaygın iken, kültürümüzde örümcek fobisi yaygın değildir. Hayvan fobisi olan insanların bir kısmı o hayvanla kötü bir deneyimden sonra (örn. köpek ısırması) fobilerinin başladığını ifade ederler. Bir kısmında ise böyle bir başlatıcı bulunamaz. Fobik hasta tipik olarak kendine rahat bir gündelik yaşam sağlamaya uygun bir kaçınma davranışı geliştirmiş olur. Oturmaya gidilecek-gidilmeyecek arkadaşlar bellidir (köpek-kedi var veya yok). Televizyonda korkulan hayvanla ilgili belgeseller seyredilemeyebilir. Nerelerde dolaşılacağı belli kurallara bağlıdır. Bazı durumlarda hayvanın fotoğrafı, ya da onu andıran şekillerden (yılan fobisinde kıvrık çizgilerden korkma gibi) bile korkulabilir. Aşağıda hayvan fobisinin ne kadar ciddi sonuçları olabileceğini gösteren bir olgu...

Fobi, terimsel olarak belirli durumlar ya da objelerden kaynaklanan semptomlar anlamına gelir. Karanlık korkusu, örümcek korkusu ya da ölüm korkusu gibi fobiler, kişinin yaşam alanını kısıtlamasına neden olabilir. Uplifers olarak fobilerin nedenleri, semptomları ve en yaygın görülen fobileri sizlerle paylaşmak istedik. Fobi Nedir? Fobiler, bir düşüncenin, objenin ya da durumun varlığından kaynaklanan uzun süreli ve mantıksız korkulardır. Korkulan duruma ya da objeye maruz kalmak, ani tepkilere, güçlü bir strese ya da objeden kaçılmasına neden olabilir. Fobinin yarattığı baskı ve fobiden kaçınmak için sarfedilen çaba, fobi sahibi kişinin yeteneklerini ve davranışlarını kısıtlayabilir. Belirli fobilere sahip yetişkin kişiler, fobinin neden olduğu korkunun mantıksız ya da aşırı olduğunun farkında olsalar da, üstesinden gelemeyebilir. Fobilerin, korkulan durum ya da objeye göre değişen türleri vardır. Hayvan fobileri: Köpek korkusu, yılan korkusu, fare ya da böcek korkusu gibi...